De lavendel in de Franse Provence oftewel het "Blauwe Goud"

Je voelt het al voordat je het ziet. Je herkent deze zeer bijzondere geur, die zich in het diepst van je wezen nestelt, je zintuigen vastgrijpt en plaats maakt voor een zachte, kalmerende parfum. Je ademt diep deze zoete bloemengeur in en uit.

Laat je overweldigen!
Je lichaam begint zachtjes de opgekropte spanning los te laten. Je ademhaling wordt dieper, bewust, rustig, en één voor één, op onverklaarbare manier, vervagen de sporen van deze spanning op je gezicht. Je begint langzaam te relaxen.

Deze heerlijke geur wordt lavendel genoemd. Hier, in het zuidoosten van Frankrijk, bevindt zich het hart van de Provence, tussen de heuvels van de Mont Ventoux en het dorp Sault, waar de beroemdste lavendelvelden ter wereld zich zo ver mogelijk uitstrekken.
Elk jaar van half juni tot begin augustus zijn deze groene vlaktes versierd met de felle kleur als de bloemen bloeien.

Deze aromatische plant werd eeuwen geleden voor het eerst naar Europa gebracht door kooplieden, rechtstreeks uit Perzië, het huidige Iran, en wordt al heel lang bewonderd om zijn aromatische eigenschappen. Hoewel lavendel overal ter wereld aanwezig is, van de droge en rotsachtige bergen van de Middellandse Zee, Spanje en Portugal tot de pittoreske tuinen van Groot-Brittannië, de Pacifieke kust van de Verenigde Staten, de valleien van Zuid-Afrika of de staat Victoria in Australië, heeft het zich toch bewezen als het symbool van het zuidoosten van Frankrijk.
Lavendel werd door de Grieken en Romeinen beschouwd als een kostbare plant, waar de essentiële olie voor het bad uit verkregen werd, en ontleent zijn naam aan het Latijnse "lavare" dat wassen betekent.

Op deze zomerse zon waag je je in de velden, die in het vroege ochtendlicht in het blauw baden, en laat je de rustgevende geur van de plant bij elke ademhaling je zintuigen veroveren.
Als je de kronkelende weg volgt, zie je het geel van de riet- en korenvelden, contrasterend met het blauwe goud van de Provence. Halverwege, tussen dieppaars en lichtblauw, strekken de beroemde lavendelvelden zich uit tot aan de voet van de Mont Ventoux.
De noordelijke helling van deze kalkstenen piek biedt elk jaar tijdens de Tour de France een fantastische bergetappe voor wielerfanaten.
Aan de andere zuid kant heerst er rust.

Niet ver van het vestingstadje Sault, strekt zich een oceaan van lavendelvelden uit, die niet alleen een prachtig schouwspel biedt, maar ook een netwerk van wandel- en fietspaden om het landschap in je eigen tempo te verkennen.
Stap uit de auto en laat je meevoeren door het geruststellende gekraak van grind onder je schoenen, als je de lavendelvelden betreedt.
De planten vormen een vreemde schaduw van violet dat zich uitstrekt tot de boerderijen in het dal.
Overal om u heen zoemen bijen van bloem tot bloem, die de gouden nectar verzamelen. Maar ook al zijn ze met hart en ziel aan het werk in deze zonnige Provence, toch lijkt hun gedrag rustig. Ze verplaatsen zich van de ene plant naar de andere, werken methodisch, zonder zich te haasten, om deze delicatesse aan te kunnen bieden, die je ook de kans krijgt er te proeven.
Laat je verleiden door hun lome gezoem en volg hen in hun zoektocht, langs de paarse vlakten.
Langzaam steek je je hand uit naar dit fluweelachtige, altijd groene gewas met zilverkleurige accenten. Schuchter raken je vingers de bloem aan, waarvan het kleinste bloemblaadje te zien is, in een streling die de lucht kleurt met een blauwachtig parfum. Je laat je meevoeren tussen de velden, waar, behalve het langzame en ritmische geluid van je rustige ademhaling, alleen het melodieuze gerinkel van de belletjes van de geiten en de schapen die op de hellingen grazen, af en toe in je oren weerklinkt.

Boven je hoofd klaart de hemel op, als de zon opstijgt over de berghellingen. Ver boven de bomen, beschrijft een silhouet trage bochten, meegenomen door de luchtkanalen. Het is een soort roofvogel Juan-le-Blanc, die sierlijk boven een patchwork van indigo velden zweeft.

Je vervolgt je weg en bereikt een oude stenen distilleerderij. De lucht is zo vol met parfum dat het bijna tastbaar is. Je stopt en ademt de geur van de Provence diep in. Je opent de oude houten deur, waar de distilleerketels hun gouden tinten in het zonlicht onthullen. Een vuur brandt onder één van hen, zijn oranje vlammen likken aan het hout.
De kokende vloeistof vormt bubbels, die aan het oppervlak als dikke stoomwolken tevoorschijn komen. Terwijl de belletjes langzaam opstijgen, vermengen de kostbare aroma's zich met de lavendel in de diepte van de alambiek. Door de hitte laten de bloemen de moleculen van hun bloemblaadjes, geleidelijk aan, los in de lucht. Het toekomstige blauwe goud dat lichter is dan lucht, komt vrij in de koeler, waaruit, eenmaal afgekoeld door water, een vloeistof rijk aan parfum ontstaat.
Vervolgens is geduld nodig. Na verloop van tijd, zal de olie op natuurlijke manier opstijgen en zich losmaken van het water, zodat deze gemakkelijk kan worden opgevangen. Later, wanneer het deksel van de distilleerketel is verwijderd, wordt de ruimte weer gevuld met de heerlijke zoete en welriekende geur, die vrijkomt door de meer dan duizend bloemen.

In het hoogseizoen komen de lokale lavendelkwekers van heinde en verre, om hun planten te laten destilleren, volgens deze eeuwenoude traditie. Vooral in de aromatherapie wordt lavendelolie gebruikt, om zelfs de meest onrustige zielen te kalmeren. Het delicate en karakteristieke parfum kalmeert de zintuigen en helpt om op natuurlijke manier de slaap te vinden.
In het zuidwesten straalt een andere beroemde Provençaalse plaats hetzelfde gevoel van sereniteit uit. Gelegen in het hart van de Vaucluse en het natuurpark van de Lubéron, ligt de stad Gordes, die de vallei van bovenaf domineert.

Het dorp is vooral bekend om zijn abdij Notre Dame de Sénanque, een grijs stenen gebouw dat in 1148 werd gesticht en opmerkelijk is vanwege zijn ronde klokkentoren en piramidevormige torenspits. Hoewel het in de loop van zijn geschiedenis verschillende eigenaars heeft gekend, wordt de abdij nu door een cisterciënzer kloostergemeenschap bewoond. En zoals veel inwoners van het land, verbouwen zij hun eigen lavendelvelden. Ze besteden hun dag aan gebed en werk en verzamelen lavendel om essentiële oliën, zepen of parfums te maken en ze houden toezicht op de bijen, die de velden bestuiven en hen helpen bij de productie van hun goddelijke nectar.

Het leven in Senanque is zo vredig dat sommige monniken ervoor kiezen om er een spirituele retraite aan te bieden. Hier kun je acht dagen lang niet alleen genieten van de geur van lavendel, terwijl je door de tuinen dwaalt, maar je kunt ook de dagelijkse maaltijden in totale stilte bijwonen, deelnemen aan één van de kerkdiensten of mediteren hoe op je eigen manier innerlijke rust te vinden. Maar voor velen biedt alleen al het wandelen in de velden op zich al een soort spirituele en fysieke ontdekkingstocht.

En zoals de volkswijsheid suggereert, heeft reizen de neiging om de eetlust te stimuleren. Gelukkig voor de hongerige reiziger biedt de Provence vele culinaire specialiteiten, waarvan vele beïnvloed zijn door de omringende lavendelvelden.
In de plaatselijke winkels vind je bossen bloemen om in de keuken op te hangen en om de zomergeur mee te nemen, evenals kleine flesjes gedistilleerde olie om in een lekker warm bad te gieten of om op je kussen te druppelen, voor een rustgevende nachtrust.

Uiteraard, in de Provence, wordt het blauwe goud ook in vele gerechten gebruikt. Van brood tot thee, van vinaigrette tot ijs, er komt geen einde aan de smaakvolle recepten met lavendel om je maag te plezieren.
Van dezelfde familie als munt, zullen lavendelbloemen gemakkelijk al je gerechten in de spotlights zetten. Nadat je het lavendelpad hebt bewandeld, laat je dan verleiden door een sorbet voor een explosie van smaak, zowel zoet als bitter. Of doe een paar gedroogde bloemblaadjes in heet water en geniet van de thee èn van het unieke spektakel dat het licht aan het eind van de dag biedt.
Bij zonsondergang veranderen de roze-paarse tinten het landschap in een waar meesterwerk en strijden ze met de werken van Cézanne, Picasso, Van Gogh of Monet, die allemaal in de ban waren van de streek.

En deze liefde voor de Provence wordt overal gedeeld. Elk jaar op 15 augustus organiseert het dorp Sault een festival, om het einde van het oogstseizoen te herdenken.
Al meer dan 30 jaar komen bezoekers soms van heel ver weg. Op deze dag komt dit rustige en vredige gehucht tot leven, op het ritme van de festiviteiten, die tot in de avond doorgaan. Sommige plaatselijke bewoners in klederdracht spelen volksmelodieën, die door de hele vallei weerklinken. Hun melodieuze noten zweven in de wind naar de overgebleven lavendelplanten, terwijl anderen dansen en het glas goede, lokale, wijn heffen op de welvaart van het blauwe land.
Op het ritme van de muziek zetten kleine lokale producenten hun kraampjes op de markt, die sinds 1515 elke woensdag wordt gehouden. Pottenbakkerij, droogbloemen, pots-pourries, cosmetica en handgemaakte zepen, en niet te vergeten de vers gedistilleerde lavendel van het jaar, worden beetje bij beetje geïnstalleerd.

Zoals de traditie wil, concurreren de lokale boeren ook in een wedstrijd om lavendel te snijden met een sikkel, volgens de eeuwenoude kennis. Boven de velden wordt de lucht versierd met azuurblauwe tinten. Alleen het regelmatige geluid van de sikkel in het blauwe goud van de Provence weerklinkt op het ritme van de wind. Het is een fascinerend schouwspel.

Als de laatste bloemen zijn verzameld, eindigt het seizoen in deze kleine Provinciaalse omgeving. De akkers worden dan geploegd en de gronden, die rijk zijn aan kalksteen, zullen het volgende jaar een nieuwe oogstcyclus verwelkomen. Voorlopig zinken de velden in een diepe slaap. Ze zullen weer op krachten komen in het herfstzonnetje, hun voedingsstoffen worden geregenereerd door de komst van de regen. Terwijl de natuur zijn gang gaat, zullen de velden, die een paar weken lang rijk waren aan paarse en blauwe tinten, voor een tijdje de groene en aardse tinten van een landschap terugkrijgen in afwachting van de bloei.

Maar in het laagseizoen, zie je dit veld zoals het vroeger was, gegraveerd in je geheugen, als een beeld van een ongeëvenaarde scherpte.
In je hand hou je een bosje lavendel vast en wrijf je deze delicate bloemblaadjes tussen je vingers. Hun parfum trekt in je huid. Opnieuw grijpt deze betoverende geur je zintuigen aan. Je ademhaling vertraagt en je voelt elke spier in je lichaam ontspannen. Je wil graag blijven, maar je weet dat dit onmogelijk is.
Hoe dan ook, vanaf nu, wanneer je de geruststellende geur van het blauwe goud van Frankrijk ruikt, word je onmiddellijk teruggebracht naar deze hoek van de Provence, naar deze zonsondergang over de velden die zijn veranderd in uitgestrekte paarse gebieden, in de glooiende heuvels van de eeuwige Provence.

Verhaal "l'Or Bleu" vrij vertaald uit het Frans door Fran